|
 Hlíðarendi
er bær og kirkjustaður í Fljótshlíð.
Katólskar kirkjur þar voru helgaðar Þórláki biskupi.
Sóknin var flutt til Teigs árið 1802 og kirkjan aflögð.
Árið 1896 voru kirkjurnar á Teigi og Eyvindarmúla lagðar niður
og sóknirnar sameinaðar með kirkju á Hlíðarenda.
Nú er þar útkirkja frá Breiðabólstað.
Timburkirkjan, sem nú stendur, var byggð 1897.
Hún er járnvarin og tekur 180 manns í sæti (sjá nánar undir
kirkjur).
Baugur
Rauðsson, sem nam Fljótshlíð, bjó á Hlíðarenda.
Gunnar Hámundarson (Njálssaga) var barnabarn hans.
Norðaustan bæjarins er stór hóll, sem er kallaður
Gunnarshaugur, þar sem Gunnar er sagður heygður.
Það stenzt þó tæplega, því að þetta er klapparhóll.
Skammt frá bænum eru tóttir, sem sagðar eru rústir skála
Gunnars, en það er með öllu óvíst.
Þorlákur
Þórhallsson (1133-1193) hinn helgi, Skálholtsbiskup, fæddist á Hlíðarenda.
Eftir nám erlendis dvaldist hann í klaustinu á Kirkjubæ á Síðu
og varð síðan ábóti í Þykkvabæ í Veri og biskup í Skálholti
árið 1178.
Hall lagði áherzlu á að efla vald kirkjunnar og átti í
miklum útistöðum við Jón Loftsson í Odda.
Vegan þess, hve mjög hann vandaði líferni sitt, var hann
talinn helgur maður skömmu eftir andlátið.
Helgi hans varð opinber á Íslandi árið 1198 og honum voru
tileinkaðar tvær messur, Þorláksmessa á sumri og vetri.
Vatikanið sá ekki ástæðu til að staðfesta dýrlingshlutverk
hans fyrr en skömmu fyrir heimsókn Jóhannesar Páls páfa til Íslands
1988.
Meðal
mætra manna, sem bjuggu á Hlíðarenda, var Vísi-Gísli (Gísli Magnússon;
1621-1696), sýslumaður, sem lagði fyrstur manna stund á náttúrufræðinám
við háskóla.
Hann ruddi korn- og matjurtarækt braut á Íslandi.
Kúmenið, sem vex villt í Fljótshlíð er frá honum komið.
Viðleitni hans í framfaraátt var langt á undan samtíðinni.
Þorleifur sonur hans (1650-1669) var efnilegur námsmaður erlendis og var
stunginn til bana í Edinborg, þegar hann var 19 ára.
Bjarni Thorarensen amtmaður og skáld var á Hlíðarenda á
uppeldisárunum.
Þorsteinn
Erlingsson, skáld, ólst upp að Hlíðarendakoti.
Minnismerki um hann stendur fyrir innan Hlíðarendakots í
afgirtum reit.
Fornleifarannsóknir fóru fram að Hliðarenda árið 2002, en áður
hafði verið farið yfir svæðið með jarðsjá til að undirbúa
uppgröft.
Söguslóðir Suðurland |
